Son yılların en popüler konularının başında gelen fintech, finansal teknolojiler geliştiren bir sektör ya da alan olarak tanımlanabilir. Fintech nedir sorusuna verilebilecek bir başka cevap ise; internetin, mobil cihazların, yapay zekanın, machine learning ve bulut teknolojilerinin gelişimi ve kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte kaçınılmaz olan değişim rüzgarının finansal ihtiyaçlar üzerindeki yansıması olabilir. Bu haliyle ele alındığında fintech ya da bazı kaynaklardaki Türkçe kullanımıyla fintek neden bu kadar popüler olduğu sorusunun cevabı daha da kolay anlaşılabiliyor.
Dijital bankacılık ve finansal teknolojiler
İlk yıllarında fintech, mevcut finansal işlemlerinizin dijital dünyaya, daha kolay kullanılabilir platformlara taşınmasına yardımcı oluyordu. Örneğin fatura ödeme merkezlerini ele alalım. Türkiye’de tüm faturaların tek bir merkezden ödenmesini sağlayan teknolojiler fintech uygulamalarının ilk örnekleri olarak karşımıza çıkıyor. İnternetin, akıllı telefonların daha fazla hayatımıza girmesiyle birlikte ilk olarak bankaların kendi bünyesinde geliştirdiği finansal teknolojiler hayatımızı daha da kolaylaştırmaya başladı. Bunun adına da dijital bankacılık diyoruz.
ATM’lerin yeteneklerinin artması, mobil bankacılık derken ödeme sistemleri ile gelişimini sürdüren fintech ekosistemi, zaman içerisinde bankalardan ayrı geliştirilen finansal teknolojiler olarak karşımıza çıkar oldu. Bu noktada da ödeme sistemleri hayatımıza girdi. E-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte önemi daha da artan ödeme sistemleri, bireylerin ödemelerini, firmaların tahsilatları daha da kolaylaştırdı. Bu aşamada dünyada ve Türkiye’de fintech şirketleri arasında sanal POS sistemleri geliştiricilerini bolca görmeniz mümkün.
API teknolojileri ile fintech ekosistemi boyut değiştirdi
Fintech ekosistemi için işin boyutu daha farklılaşmaya başladığı nokta ise API sistemlerinin gündeme gelmesiyle oldu. API (Uygulama programlama arayüzleri) bankalardaki verilerimizin güvenli yazılımlarla üçüncü parti uygulamalar ile paylaşılması işin rengini kökten değiştirdi ve ödeme sistemlerinin yetenekleri daha da arttı. Bununla birlikte açık bankacılık kavramından söz edilir bir hale geldik. Böylece, bankaların sağladığı API’leri kullanan fintech uygulamalarını görmeye başladık. Yani banka ile müşterisi arasında giren yeni fintech platformları, bireylere farklı bankalardaki işlemlerini tek bir ekran üzerine taşımasını olanaklı kılıyordu. Özellikle birçok bankayla çalışan şirketler ve onların finans, muhasebe departmanları için mthiş kolaylıklar sağlamasına neden oldu. Artık, her banka için bankacılık işlemlerinin ayrı ayrı takip edilmesine gerek kalmamıştı.
Açık bankacılık uygulamalarının gelişimi, POS sistemleri başta olmak üzere diğer bankacılık ürünlerinin de bu platforma taşınması ile devam ediyor. Yasal mevzuatların da desteğiyle önümüzdeki yıllarda bu konuda birçok yeni ürün ve çözümler görüleceği su götürmez bir gerçek. Son yıllarda buy now pay later ile dünyada başlayan akım, e-ticarette tüketicilere sunulan krediler ile Türkiye’de de kendisini hissetirmeye başladı.
Blockchain, kriptoparalar ve fintech ekosistemi
Bitcoin ile başlayan ve diğer altcoinler,NFT, taraftar tokenlar ile devam eden blockchain teknolojileri de fintech ekosistemine en büyük katkı sağlayan alanların başında geliyor. Kuşkusuz ki bu alanda kat edilen mesafe ve kriptoparaların yatırım aracına dönüşme çabası fintech ekosistemini oldukça zenginleştiriyor. Ancak fintech kelimesinin karşılığının sadece kripto paralar olduğunu düşünmek çok büyük bir yanılgı olur.
Finansal teknolojilerinin farklı dikeylerdeki gelişimi
Peki finansal teknolojiler konusu sadece bankalar ve ödemeler ile mi sınırlı? Elbette ki öyle değil. Şimdilik bu alandaki tüm gelişmeler fintech adıyla anılıyor olsa da konu farklı dikeylerde ayrışmaya başladı. Örneğin sigortacılık sektöründeki dijitalleşme adımları dünya genelinde Insurtech adıyla; yatırım teknolojileri WealthTech, farklı alanlardaki regülasyonların teknolojiye uyarlandığı RegTech (Regülasyon teknolojileri) gibi farklı alanlarda hızla gelişiyor. Ödeme teknolojiler, bankacılık teknolojileri, kredi teknolojileri (LendTech) gibi finansal alanda birçok teknolojik gelişmeler yaşanıyor ve daha fazlası da bizleri bekliyor. Ayrıca mevcuttaki finansal teknolojilerin farklı alanlarda uzmanlaştığı birçok yeni platformla karşılaşmamız kaçınılmaz. Burada sektörel bazda ihtiyaçlara, ürünlere, hizmetlere göre uzmanlaşmalar yaşanacağı da aşikar.
