Çin Halk Bankası, dijital RMB’nin sınır ötesi ödeme sistemine 10 Güneydoğu Asya ve 6 Orta Doğu ülkesinin dahil edildiğini açıkladı. Bu gelişmenin, küresel ticarette ABD doları “tekelini” azaltarak Çin’in geliştirdiği blok zinciri tabanlı ödeme sistemine geçişi hızlandırabileceği belirtiliyor.
Çin’in dijital RMB altyapısı, SWIFT sistemine kıyasla çok daha hızlı işlem süreleri ve düşük maliyet avantajı sunuyor. Geleneksel sınır ötesi ödemelerde 3 ila 5 gün süren işlemler, dijital RMB ile 7 saniyeye kadar düşerken, maliyetlerin de %98 oranında azaldığı ifade ediliyor.
Çin’in geliştirdiği sistemin ilk testlerinden biri Hong Kong ile Abu Dabi arasında gerçekleştirildi. Orta Doğulu bir tedarikçiye yapılan ödeme, aracı bankalar olmadan doğrudan blok zinciri üzerinden iletildi ve böylece işlem süresi önemli ölçüde kısaldı. Çin-Endonezya “İki Ülke, İki Park” projesinde ise ilk sınır ötesi ödeme yalnızca 8 saniyede tamamlandı.
ABD dolarına alternatif bir finansal sistem mi?
Çin’in dijital ödeme sistemi, teknik yapısıyla da dikkat çekiyor. Blok zinciri tabanlı olması, işlemlerin izlenebilir olmasını sağlarken, kara para aklamayla mücadele düzenlemelerini de otomatik olarak devreye sokuyor. Bu durumun, Batılı ülkelerde dijital RMB’ye yönelik çekinceleri artırdığı ifade ediliyor.
Çin’in Güneydoğu Asya’da RMB bazlı kapalı bir döngü oluşturduğu ve bu sayede ABD’nin SWIFT aracılığıyla İran’a uyguladığı yaptırım mekanizmasını devre dışı bırakmayı hedeflediği belirtiliyor. Asya ülkelerinde sınır ötesi RMB ödeme hacmi, 2024 yılı itibarıyla 5,8 trilyon yuana ulaşarak, 2021’e kıyasla %120 artış gösterdi. Ayrıca Malezya ve Singapur’un da aralarında bulunduğu altı ülke döviz rezervlerine RMB’yi dahil ederken, Tayland’ın ilk petrol ödemesini dijital RMB ile gerçekleştirdiği kaydedildi.
“Dijital İpek Yolu” İnşa Ediliyor
Çin’in dijital RMB hamlesi, sadece bir ödeme sisteminden ibaret değil. “Kuşak ve Yol” girişimi kapsamında hayata geçirilen Dijital İpek Yolu projesinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Çin-Laos Demiryolu ve Cakarta-Bandung Yüksek Hızlı Demiryolu gibi altyapı projelerinde, dijital RMB’nin Beidou navigasyonu ve kuantum iletişim teknolojileriyle entegre edildiği belirtiliyor.
Verilere göre, dünya ülkelerinin %87’si dijital RMB sistemine teknik uyum sağlamış durumda ve sınır ötesi ödemelerin toplam büyüklüğü 1,2 trilyon doları aşmış bulunuyor. Çin’in dijital ödeme ağı, küresel ticaretin geleceğinde ABD dolarının hegemonyasına yönelik potansiyel bir sistem değişikliği olarak yorumlanıyor.
